Dit blog publiceerde ik eerder in december 2020 en is geüpdatet in februari 2022.
Hoe maak je een online presentatie interactief? Nog veel te vaak is een online presentatie een zendverhaal. Een aantal mensen spreken, de rest luistert. Of beter gezegd: is ergens afgehaakt. Waarschijnlijk in het hoofd of op de telefoon al met andere dingen bezig. Jouw verhaal, dat komt niet aan.
En dat terwijl je wilt dat mensen (complexe) informatie begrijpen en dat iedereen hetzelfde beeld over een bepaald plan of onderwerp heeft.
Een online presentatie is een van de vormen die je hiervoor kunt gebruiken. Maar hoe kun je je presentatie nou eens anders doen?
Mijn pleidooi: gebruik die PowerPoint eens een keer niet. Trigger je mensen om zelf aan het werk te gaan. Geloof me, wat je vertelt blijft ook nog eens beter hangen.
Hoe? Ik heb 14 tips voor je om je presentatie interactiever te maken. Of beter gezegd: om je deelnemers actiever te krijgen.
De inspiratie voor dit blog ontstond in 2019 na de reacties op een post van mij op LinkedIn. Daarom een dankjewel aan: Natasja Hoogenboom, Martijn van Kesteren, Jasmijn Mioch, Nelleke van Dam, Ankie van der Padt, Joyce Albers, Dagmar Vriends en Gaby de Raat-Lotgering: bedankt voor jullie leuke en uiteenlopende tips!
#1 Je presentatie begint vooraf
Zelf ben ik een enorm voorstander van asynchroon werken. Je zet als het ware je deelnemers al voordat de meeting start, aan het werk. Dat kan ook bij een online presentatie.
Een voorbeeld: ik stuur deelnemers bijvoorbeeld van tevoren een video die ik via het platform Loom.com opneem. In de Loom-video leg ik iets uit (over het onderwerp of over de opzet van de bijeenkomst), stel een vraag of geef ze een opdracht, bijvoorbeeld om iets te lezen. Onderaan de video kunnen ze vragen stellen, die ik op het Loom-platform kan beantwoorden.
Het doel hiervan is de deelnemers warm te maken voor de presentatie, en tegelijkertijd alvast interactie met ze te hebben. Met het doel dat ze met een ander gevoel de online ruimte instappen.
#2 Met wie zit ik eigenlijk in deze presentatie?
Wil je interactiviteit in je meeting, dan moeten mensen zich veilig en vertrouwd voelen in de online omgeving. Daar spelen veel factoren een rol bij. Het begint al met de simpele vraag: met wie zit ik in deze meeting?
Als mensen elkaar niet kennen, deel dan de namen vooraf. En maak ruimte voor een introductie. Vermijd het geijkte rondje, kies bijvoorbeeld voor een specifieke vraag die de deelnemers moeten beantwoorden. Een vraag die voor iedereen van toepassing is. Heb je een grote groep: laat mensen de vraag dan in de chat beantwoorden.
Mijn boodschap: laat deelnemers vooral met elkaar connecten, zo voorkom je dat het een kale en koude meeting wordt waarin niemand iets durft te zeggen.
#3 Peil de kennis over het onderwerp
Wat weten de deelnemers eigenlijk al over het onderwerp? Laat ze bij de start van de online meeting in break-outrooms het onderwerp bespreken. Geef ze daar 5 tot 10 minuten voor en laat iedere subgroep een specifieke vraag meenemen naar de mainroom.
Of, zet voor de start van je meeting een document (bv een Google Document) klaar met een aantal specifieke vragen. In de eerste kolom zet je de namen van de deelnemers, in de tweede kolom is er ruimte om de vragen te beantwoorden. Op deze manier peil je niet alleen de kennis van de deelnemers, je zet ze gelijk ook in de actiestand. En, je voorkomt dat mensen zitten te wachten terwijl iedereen binnendruppelt en het energiepeil misschien al daalt.
En last but not least: het geeft jou als presentator ook inzichten om je presentatie eventueel nog aan te passen.
#4 Wat willen de deelnemers eigenlijk weten?
Geef een presentatie op hoofdlijnen (bijvoorbeeld: licht de 5 kernpunten toe) en laat deelnemers stemmen over welk kernpunt ze meer willen weten. Vraag of de deelnemers daarna in de chat of een digitale tool (een Word-document volstaat ook) aangeven wat ze over dit kernpunt willen weten. Daar ga je (als spreker) vervolgens verder op in. Zo weet je zeker dat je iets vertelt, waarin de deelnemers geïnteresseerd zijn.
#5 Gebruik fysieke middelen
In 2022 geen nieuwtje meer, maar gebruik je ze ook? Want de dynamiek in een presentatie verandert als je fysieke middelen gebruikt. In plaats van de raise hands kun je vragen of ze twee gekleurde voorwerpen (groen en rood) uit hun huis willen pakken. Die voorwerpen gebruik je bij een kennisquiz, om ja/nee vragen te beantwoorden, etc.
#6 Interactieve quiz of poll
De fysieke middelen wissel je af met digitale tools. Gebruik Mentimeter, Socrative of Kahoot voor een interactieve quiz of poll. De resultaten kun je gelijk om je scherm delen. Niet alleen leuk en interactief, jij peilt ook gelijk de kennis van de deelnemers
#7 Laat deelnemers meetekenen
Presenteer een model of een proces en laat een specifiek onderdeel hiervan weg. Laat de deelnemers zelf invullen wat er ontbreekt, en hoe dit onderdeel eruit ziet. Bespreek dit achteraf, dit geeft je een beeld of de deelnemers de content begrijpen.
#8 Zet deelnemers aan het werk in een break-outroom
Ja, ook tijdens een presentatie kun je de break-outrooms gebruiken. Je geeft je deelnemers even een luisterbreak en je laat ze de theorie verwerken. Je kunt ze bijvoorbeeld vragen om uit te werken (tekening, mindmap) wat ze net gehoord hebben. Of vraag om een samenvatting te maken in 30 woorden.
Je zult er versteld van staan hoe iedere deelnemer de content op een andere manier interpreteert of andere onderdelen belangrijk vindt en/of onthoudt. Dat geeft jou als presentator of facilitator ook weer nieuwe inzichten en levert je een leuke inhoudelijke discussie op. En niet geheel onbelangrijk, de theorie beklijft ontzettend goed!
#9 Geef een casus
Om de theorie te laten beklijven, kun je je deelnemers een casus geven. De oplossing voor de casus laat bespreken ze in break-outrooms en koppelen dit plenair terug. Verschillende subgroepen zullen met verschillende oplossingen voor dezelfde casus komen!
#10 Zoek het antwoord
Geef iedere break-outroom een deel van je presentatie of een artikel over het onderwerp dat jullie behandelen. En, geef ze een aantal vragen mee. Laat de deelnemers vervolgens de antwoorden zelf opzoeken in je presentatie (of een artikel over het onderwerp) opzoeken
#11 Grote groep? Nodig een mysterie guest uit
Zin in een ludiek moment in je presentatie? Zorg voor een mystery guest: een tekenaar die visualiseert wat er in de break-out room wordt bedacht, iemand die een specifieke vraag stelt, of iemand die een gekke hoed op heeft en zo inbreekt. Misschien iemand die een liedje zingt of een gedicht komt voorlezen.
Kortom, doe iets geks. Je deelnemers zullen jouw presentatie nog lang onthouden.
#12 Giet je presentatie in een andere vorm
Wil je eens hele andere aanpak? Denk dan eens aan een Q&A met een inhoudelijk expert en een moderator die zorgt voor de rode draad. Zo ontstaat er een interview, wat boeiend is om te kijken. En natuurlijk kan de moderator bovenstaande tips erin verwerken.
De vragen laat je de deelnemers van tevoren formuleren en mailen, zodat de specialist en de moderator zich goed kunnen voorbereiden. Natuurlijk zou dat ook tijdens de presentatie via de chat kunnen, of een spreker die tijdens de presentatie aangewezen wordt door de moderator. Zelf hou ik van een goede voorbereiding en doe het liever vooraf, of maak een combi van live en vooraf.
#13 Wat neem jij mee naar huis?
Een goede afsluiting is key. Ik heb er al een keer een uitgebreid blog over geschreven, wie weet haal je er tips uit. Je kunt een vraag stellen, dat kan natuurlijk in de chat. Het geeft je waardevolle info en feedback, en de deelnemers misschien nog nieuwe inzichten.
Vragen die je kunt stellen:
- Wat was het meest verrassende wat je vandaag hoorde?
- Wat ga jij na deze presentatie als eerste doen?
- Wat heeft je goed gedaan deze meeting?
#14 Vermijd vakjargon
Deze tip voelt als een open deur, maar ik wil naast de 13 tips ook een belangrijke don’t aan je meegeven. Want het gebeurt nog veel te veel: vakjargon. Het zit in je, het is een automatische maar als de mensen in je presentatie zich af gaan vragen wat jij bedoelt, missen ze een deel van je verhaal. Check bij jezelf of wat je vertelt, ook duidelijk is. Probeer vakjargon zoveel mogelijk te vermijden!
Je ziet, er is genoeg te doen ook zonder PowerPoint. Ik wens je een goede, interactieve online presentatie toe! Laat me weten hoe je volgende presentatie ging, dat vind ik oprecht leuk om te lezen!
PS Iedere derde vrijdag van de maand organiseer ik een gratis inspiratiesessie Winnende Tactieken voor je Online Meeting en komen onderwerpen als deze aan de orde. In de inspiratiesessie draait het vooral om leren en inspireren van elkaar. We delen ervaringen, delen tips en ervaren hoe je je meetings anders in kunt steken. Ik zou zeggen, schuif een keertje aan!